Có lẽ khi nhìn vào đặc điểm hình thái thân lá thì tôi vẫn có thể nhầm, tuy nhiên chúng ta có thể phân biệt lan hoàng nhạn, bạch nhạn và hồng nhạn một cách dễ dàng bằng mặt hoa.
Lan hoàng nhạn mặt hoa khác biệt nhất trong 2 cái tên cũng là nhạn còn lại. Chùm bông to và rủ xuống, khuôn bông hoa to và mang màu sắc sắc sỡ đa dạng từ màu nâu đến màu vàng nâu. Trung tâm của bông hoàng nhạn thường có 2 vệt màu nâu đậm hoặc tím nối xuống phần lưỡi bông.
Phần lưỡi xòe rộng và có màu tím đặc trưng giống chim nhạn đang dang rộng phần đuôi khoe sắc. Chúng ta gọi là hoàng nhạn bởi tổng thể chùm bông của loài này là màu hoàng ( vàng nâu) cực kì sặc sỡ. Hoàng nhạn có màu thơm đặc trưng.
Lan bạch nhạn và hồng nhạn lại có hoa khác biệt hơn cả:
Bạch nhạn có chùm hoa nhỏ hơn hoàng nhạn một chút, cuống hoa ngắn hơn hoàng nhạn (cuống hoa nối từ phần bông hoa đến ngồng hoa).
Bông bạch nhạn nhỏ và không có phần lưỡi hoa xòe như hoàng nhạn mà cụp lại với phần đuôi nhọn và chấm nhỏ màu xanh ở dưới cùng. Những cánh hoa nhỏ và có xu hướng cong về phía sau để lộ phần lưỡi nhô ra phía trước. Đúng như tên gọi, bạch nhạn có hoa màu trắng bạch với một chấm xanh nhạt ở đầu lưỡi mà thôi.
Về thân lá, có thể là khó khăn đối với người chưa được nhìn và trồng lan bạch nhạn cũng như lan hoàng nhạn. Tuy nhiên trên thực tế, tôi thấy lan bạch nhạn có một số khác biệt so với lan hoàng nhạn như sau:
- Lá cây bạch nhạn tương đối mỏng, bản lá không khum vào trong như lá của lan hoàng nhạn.
- Bạch nhạn có các cặp lá không xếp sát vào nhau, càng lên đầu lá thì chúng càng có xu hướng xoè ra hai bên.
- Bản lá của lan bạch nhạn thường cong, uốn lượn chứ không thẳng 1 hướng như lan hoàng nhạn. Hồng nhạn ( còn có tên gọi là hồng dâu) có khuôn hoa và hình thái thân lá không khác gì so với bạch nhạn, đôi khi tôi trồng lan bạch nhạn vẫn lòi ra vài cây hồng nhạn lẫn vào. Phần khác nhau duy nhất để phân biệt bạch nhạn và hồng nhạn đó là màu sắc. Hồng nhạn có màu hoa tím hồng đúng như tên gọi của nó, cũng có mùi thơm đặc trưng. Đặc biệt, lan hồng nhạn có hai mắt màu vàng khá đặc trưng.
